Akdeniz'e göç eden yılan balıklarının nesli, yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve kirlilik nedeniyle tehlike altında. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nden Prof. Dr. Şükran Yalçın Özdilek, bu türün devamı için habitatların korunması gerektiğini belirtiyor.
Yılan Balıkları Neslini Sürdürebilmek İçin Tehdit Altında
Meksika Körfezi ve Sargasso Denizi'nden 6-7 bin kilometrelik bir yolculukla Akdeniz'e gelen yılan balıkları, Türkiye'de en çok Bafa Gölü, Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz nehirlerinde bulunuyor. Ayrıca Çanakkale'deki Sarıçay da bu balıkların önemli bir uğrak noktasıdır. Ancak bu balıkların neslini sürdürmesi, yaşam alanlarının korunmasına bağlı.
Yılan Balıklarının Yaşam Döngüsü
Yılan balıkları, hayatlarında yalnızca bir kez yumurtlayabilen bir türdür. Yumurtadan çıktıklarında yaprak şeklinde olup, zamanla yılan balığı formunu alır. Tatlı sulara göç eden bu balıklar, 10-20 yıl kadar bu sularda yaşar ve ardından tekrar denize dönerek doğdukları Sargasso Denizi'ne göç ederler. Prof. Dr. Özdilek, balıkların bu uzun yolculuğunda birçok zorlukla karşılaştığını belirtiyor.
Kirlilik ve Barajlar Yılan Balıklarının Göç Yollarını Engelliyor
Prof. Dr. Özdilek, akarsularda kirlilik ve barajların, yılan balıklarının en büyük sorunlarından olduğunu ifade ediyor. Akarsular üzerine kurulan barajlar balıkların göç yollarını keserken, nehirlerin kirlenmesi de balıkların yaşamlarını tehdit ediyor. Betonlaştırılmış akarsular, balıkların beslenme kaynaklarını yok ediyor ve habitat kaybına neden oluyor.
Türkiye'deki Yılan Balığı Stokları Tehlike Altında
Sargasso Denizi'nden Akdeniz'e kadar uzun bir yolculuk yapan yılan balıkları, Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan, Mısır, Cezayir, Tunus, İtalya ve Fransa gibi birçok ülkeye göç ediyor. Ancak son yıllarda balıkçılık verilerine göre, yılan balıklarının sayısı hızla azalıyor. Prof. Dr. Özdilek, geçmiş yıllardaki yılan balığı avcılık verileri ile şimdiki veriler arasındaki farkın, türün neslinin tehlike altında olduğunu açıkça gösterdiğini belirtiyor.
Yılan Balıklarının Sağlık Açısından Önemi
Yılan balıklarının besin değeri de oldukça önemlidir. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olan yılan balığı, insan sağlığına büyük fayda sağlıyor. Prof. Dr. Özdilek, bu balıkların özellikle tatlı sularda farklı diyetlerle beslendiği için yağ asidi kompozisyonlarının diğer balıklara kıyasla daha yararlı olduğunu vurguluyor.
Türkiye'de Yılan Balığı Avcılığı ve Koruma Tedbirleri
Türkiye'de yılan balığı avcılığı sıkı kurallara bağlı. Akarsularda avcılık yasaklanmış, lagünlerde ise belli dönemlerde avcılık sınırlandırılmış durumda. Ayrıca, boy yasağı da uygulanıyor ve 50 santimetrenin altındaki yılan balıklarının avlanması yasak. Bu düzenlemelerle türün korunması hedefleniyor.
Habitat Korunmalı ve Kirlilik Önlenmeli
Prof. Dr. Özdilek, yılan balıkları için en önemli sorunlardan birinin habitat kaybı olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle Çanakkale’deki Kepez Deresi gibi yerlerde habitat tahribatı, balıkların yaşamını tehlikeye sokuyor. Özdilek, "Sazlık alanlar suyu temizleyen doğal filtrelerdir. Bu alanları yok edersek, su kirlenecek ve balıklar yaşayacak ortam bulamayacak" diyerek, habitatların korunmasının önemine dikkat çekiyor.