"Firmaların banka kredilerinde uzun vadeli kaynaklar öne çıkıyor! Son 5 yılda 21,7 trilyon liralık kredi kullanıldı. İmalat sektörü lider! #Ekonomi #BankaKredileri #İmalat"
Türkiye'de faaliyet gösteren firmaların banka kredileri kullanımı, son 5 yılda ciddi bir artış gösterdi. 2023 yılı itibarıyla Türkiye'de aktif olarak faaliyet gösteren 1 milyon 62 bin 328 firma bulunuyor ve bu firmaların kullandığı banka kredileri toplamı 21,7 trilyon liraya ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yapılan "Sektör Bilançoları 2023" araştırmasına göre, firmaların kullandığı banka kredilerinin yüzde 66'sı uzun vadeli kaynaklardan oluştu. Kalan yüzde 34'lük kısım ise kısa vadeli kredilerden meydana geldi.
2019'da toplam 2 trilyon lira olan kredi kullanımı, Kovid-19 salgınının etkisiyle 2020'de 2,6 trilyon liraya yükseldi. 2021'de bu rakam 3,8 trilyon liraya, 2022'de ise 5,7 trilyon liraya çıktı. 2023'te ise toplam kredi kullanımı 7,5 trilyon liraya ulaştı. Son 5 yıl içinde firmaların kullandığı toplam 21,7 trilyon liralık kredinin 14,37 trilyon lirası uzun vadeli, 7,37 trilyon lirası ise kısa vadeli olarak kaydedildi.
Sektörel Dağılımda İmalat Sektörü Lider
Kullanılan kredilerin sektörel dağılımına bakıldığında, imalat sektörü lider konumda. İmalat sektöründeki firmalar son 5 yılda toplam 6,4 trilyon lira kredi kullandı. Bu kredilerin 3,2 trilyon lirası kısa vadeli, 3,2 trilyon lirası ise uzun vadeli kaynaklardan oluştu. İmalat sektörünü, 3,5 trilyon lira krediyle "toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" sektörü izledi. Bu sektörde kullanılan kredilerin 2,2 trilyon lirası kısa vadeli, 1,3 trilyon lirası uzun vadeli oldu.
Üçüncü sırada ise 2,9 trilyon lira kredi ile "elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı" sektörü yer aldı. Bu sektördeki firmalar, 2,7 trilyon lirasını uzun vadeli, 276 milyar lirasını kısa vadeli kredilerle finanse etti.
Kısa Vadeli Kredilerin Ağırlıkta Olduğu Sektörler
Tarım, ormancılık ve balıkçılık ile toptan ve perakende ticaret sektörlerinde kısa vadeli kredilerin ağırlıklı olduğu görüldü. Bu sektörlerde firmalar, kısa vadeli kredilere daha fazla başvurdu.
En Az Kredi Kullanan Sektörler
Bu dönemde en az kredi kullanan sektörler arasında 7,2 milyar lira ile "diğer hizmet faaliyetleri", 33,2 milyar lira ile "kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor" ve 41,2 milyar lira ile "eğitim" sektörü yer aldı.
Kredi kullanımındaki bu artış, Türkiye'deki firmaların ekonomik büyüme ve yatırımlar için bankalardan daha fazla finansman sağladığını gösterirken, uzun vadeli kredi kullanımının da dikkat çekici bir seviyeye ulaştığı belirtiliyor.
2019-2023 yıllarında sektörlerin bilançolarında yer alan uzun ve kısa vadeli banka kredileri şöyle:
| Sektörler (bin lira)/ yıllar | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | Ara toplam | Toplam | |
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | uv | 4.728.803 | 7.170.969 | 10.024.292 | 15.513.065 | 18.581.342 | 56.018.471 | 133.441.411 |
| kv | 6.397.361 | 8.171.409 | 12.853.578 | 21.776.861 | 28.223.732 | 77.422.940 | ||
| Madencilik ve taş ocakçılığı | uv | 28.252.608 | 34.746.803 | 46.544.191 | 56.043.498 | 23.446.146 | 189.033.245 | 264.834.426 |
| kv | 6.630.936 | 8.519.215 | 10.191.329 | 23.281.602 | 27.178.100 | 75.801.182 | ||
| İmalat | uv | 321.009.818 | 433.093.549 | 596.612.199 | 853.223.620 | 1.014.239.256 | 3.218.178.442 | 6.422.260.863 |
| kv | 251.801.070 | 301.100.462 | 491.367.575 | 972.421.841 | 1.187.391.473 | 3.204.082.422 | ||
| Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı | uv | 220.063.655 | 273.814.258 | 450.395.306 | 686.571.798 | 1.017.145.891 | 2.647.990.909 | 2.923.910.686 |
| kv | 23.596.783 | 24.682.793 | 44.939.687 | 98.544.092 | 84.156.423 | 275.919.777 | ||
| Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri | uv | 2.086.593 | 3.858.105 | 4.741.637 | 7.496.468 | 8.875.922 | 27.058.726 | 43.827.276 |
| kv | 1.293.769 | 2.121.609 | 2.942.660 | 4.734.179 | 5.676.333 | 16.768.550 | ||
| İnşaat | uv | 167.583.349 | 213.233.595 | 299.544.390 | 381.201.737 | 460.654.336 | 1.522.217.406 | 1.996.109.215 |
| kv | 58.331.717 | 67.926.748 | 70.682.444 | 112.105.964 | 164.844.936 | 473.891.808 | ||
| Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı | uv | 155 945 964 | 209 746 264 | 227 013 897 | 324 281 842 | 419 961 489 | 1.336.949.457 | 3.516.941.380 |
| kv | 169 027 609 | 208 861 374 | 301 789 255 | 615 909 983 | 884 403 702 | 2.179.991.923 | ||
| Ulaştırma ve depolama | uv | 196 448 453 | 262 816 928 | 434 287 337 | 549 243 574 | 780 030 185 | 2.222.826.476 | 2.519.711.577 |
| kv | 23 965 211 | 37 636 133 | 51 887 642 | 73 577 067 | 109 819 048 | 296.885.102 | ||
| Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri | uv | 76 234 037 | 103 409 588 | 161 482 901 | 187 327 494 | 249 189 282 | 777.643.301 | 935.308.012 |
| kv | 14 530 619 | 19 596 201 | 24 152 365 | 37 860 036 | 61 525 489 | 157.664.711 | ||
| Bilgi ve iletişim | uv | 24 794 373 | 24 570 745 | 34 128 993 | 46 986 273 | 53 673 298 | 184.153.681 | 258.214.810 |
| kv | 7 362 760 | 11 535 948 | 8 439 213 | 19 876 401 | 26 846 807 | 74.061.129 | ||
| Gayrimenkul faaliyetleri | uv | 81 397 853 | 96 688 254 | 170 434 917 | 217 353 976 | 311 977 176 | 877.852.177 | 979.702.258 |
| kv | 6 896 441 | 19 050 216 | 19 161 326 | 32 365 710 | 24 376 388 | 101.850.081 | ||
| Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler | uv | 104 962 585 | 125 877 137 | 220 744 110 | 197 466 334 | 276 341 503 | 925.391.669 | 1.147.193.667 |
| kv | 27 836 738 | 31 247 609 | 34 268 223 | 45 078 793 | 83 370 634 | 221.801.998 | ||
| İdari ve destek hizmet faaliyetleri | uv | 24 287 401 | 31 127 379 | 40 114 923 | 58 335 746 | 89 393 940 | 243.259.389 | 395.820.415 |
| kv | 13 172 242 | 20 271 599 | 24 144 524 | 39 206 569 | 55 766 092 | 152.561.026 | ||
| Eğitim | uv | 5 132 093 | 5 766 305 | 3 630 259 | 4 225 462 | 5 687 618 | 24.441.736 | 41.163.137 |
| kv | 1 656 663 | 2 544 899 | 3 319 058 | 4 410 759 | 4 790 021 | 16.721.401 | ||
| İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | uv | 11 279 510 | 14 795 897 | 15 270 926 | 21 196 516 | 25 445 866 | 87.988.715 | 128.998.539 |
| kv | 3 672 637 | 4 401 812 | 5 798 152 | 11 314 234 | 15 822 991 | 41.009.824 | ||
| Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | uv | 1 779 435 | 10 099 218 | 2 926 370 | 4 329 692 | 9 244 201 | 28.378.916 | 33.159.958 |
| kv | 659 386 | 1 588 896 | 496 107 | 704 548 | 1 332 105 | 4.781.041 | ||
| Diğer hizmet faaliyetleri | uv | 424 236 | 548 093 | 647 818 | 871 432 | 1 161 029 | 3.652.607 | 7.218.653 |
| kv | 369 326 | 448 985 | 492 522 | 911 998 | 1 343 215 | 3.566.046 | ||
| Toplam | 2.043.612.035 | 2.621.068.993 | 3.825.470.124 | 5.725.749.162 | 7.531.915.967 | 21.747.816.282 | 21.747.816.282 |
Muhabir: Erhan Cihan Ünal